Tóm tắt và review truyện Nghìn lẻ một đêm

Truyện “Nghìn lẻ một đêm” là một tác phẩm vĩ đại bậc nhất của nền văn học Ả Rập, một công trình sáng tạo đồ sộ và phong phú đặc sắc của nền văn học thế giới. Ả Rập là một quốc gia có nền văn hóa và lối sống có thể nói là rất khác biệt so với nước ta, thế nhưng khi đọc truyện “Nghìn lẻ một đêm” bạn đọc sẽ không hề cảm thấy xa lạ hay phức tạp mà vẫn hoàn toàn bị cuốn hút vào trong những câu chuyện ấy.

1. Vài nét về tác giả

Ăngtoan Galăng sinh năm 1646 tại một thị trấn nhỏ ở tỉnh Picácđi, miền Bắc nước Pháp. Ông mồ côi cha từ sớm, mẹ chính là người làm lụng vất vả cho ông ăn học. Mười bốn tuổi ông đã phải đi làm, một năm sau tìm đến Pari tiếp tục trau dồi kiến thức. Sau đó, giúp việc cho sứ thần Pháp ở Côngxtăngtmôp nhờ vậy mà ông có điều kiện đi lại nhiều nước Tây Á. Trở về từ Pari, một hôm ông tình cờ đọc được một bản chép tay bảy truyện cổ Ả Rập nên có ý định dịch và cho xuất bản. 

Sách sắp đưa đi in thì dịch giả được biết những truyện này thực ra được rút từ một pho đồ sộ gồm nhiều truyện tương tự chia thành nhiều tập đề là “Nghìn lẻ một đêm”. Ăngtoan Galăng đã nhờ người tìm kiếm hộ, từ Xyri người ta chỉ gửi đến cho ông có bốn tập. Ông dịch ngay tập đầu tiên và cho xuất bản năm 1704. Như lời ông viết trong thư gửi tặng hầu tước phu nhân O, đây là một món quà nhỏ mọn nhưng nó lập tức được hoan nghênh nhiệt liêt, thành công hết sức to lớn. Cùng với hầu tước phu nhân O, cả triều đình, nghị viện từ giai cấp tư sản cho đến các tầng lớp nghèo hèn, tất cả những ai biết đọc chữ viết ở Pháp đều đổ xô tranh nhau mua tập sách này.

2. Tóm tắt và review truyện Nghìn lẻ một đêm

Nội dung truyện “Nghìn lẻ một đêm” là tập hợp những câu chuyện dân gian của Ả Rập do nàng Sheherazade kể hàng đêm cho vị vua Shahriyar. Nội dung của các câu chuyện rất da đạng và mang đậm những đặc trưng và bản sắc của vùng Ba Tư, Ả Rập vừa có yếu tố huyền bí, thần thoại, cổ tích nhưng đều rất nhân văn có mục đích cảm hóa để vị vua này không còn là báo chúa chuyện giết các cô gái trẻ sau một đêm nữa. 

Cốt truyện bắt đầu khi vua Shahriyar của đất nước Ba Tư, vì câm tức hoàng hậu của mình ngoại tình nên tính tình trở nên rất hung bạo và căm ghét đàn bà. Để giải tỏa cơn thịnh nộ điên loạn ấy, cứ mỗi ngày ông ta cưới một cô gái và sau một đên vui lạc thú lại sai lính đem cô gái ấy đi giết. Với sự can đảm của mình, nàng Sheherazade đã xin cha cho mình được đi hầu hạ đức vua, người cha nghe con gái nói thế lại vô cùng đau lòng khi vì biết chỉ sau một đêm ở cùng vua nàng sẽ bị giết chết. Thế nhưng nàng Sheherazade thông minh, tài trí lại giàu nghị lực đã tìm ra được cách thoát chết.

Nàng nhờ vào sự giúp đỡ của cô em gái tên Dinarzade, em gái sẽ đánh thức nàng dậy khi trời sắp sáng và nàng kể chuyện cho em gái nghe. Những câu chuyện được sắp xếp thật khéo léo để đúng khi mặt trời mọc sẽ là lúc hấp dẫn nhất, nàng kín đáo dừng lại khi chuyện chưa chấm dứt, đức vua cũng nóng lòng muốn nghe đoạn tiếp theo nên không thể ra lệnh giết nàng được. Càng đọc bạn sẽ thấy dường như mình chính là vị vua đó, chăm chú lắng nghe từng câu chuyện và cảm thấy thật sốt ruột nếu như nàng Sheherazade dừng lại giữa chừng ngay đúng đoạn hấp dẫn nhất.

Cứ tiếp tục như thế cho đến khi một câu chuyện dừng lại thì cộng thêm một câu chuyện mới tiếp diễn, cứ thế cuốn bạn đến trang cuối cùng lúc nào không hay biết. Các câu chuyện cứ nối tiếp vào nhau, truyện sau lồng vào truyện trước. truyền này chưa hết truyện khác đã bắt đầu dường như vô tận. Trước mắt độc giả sẽ hiện lên không biết bao nhiêu là nhân vật: từ hoàng đế, tể tướng, hoàng tử, quan cai ngục, vương tôn, viên hoạn nô, tên cướp biển,…Tất cả đều được xâu chuỗi thành một tuyệt tác muôn vẻ muôn màu qua lời kể của người con gái tài sắc vẹn toàn, thông minh rất mực, không quản nguy hiểm dám hy sinh tấm thân ngọc ngà của mình để cứu các bạn gái khỏi cảnh ô nhục và cái chết bi thương. 

“Nghìn lẻ một đêm” đã đánh giá cao sự can đảm và trí khôn của người phụ nữ. Nàng Sheherazade chính là vị cứu tinh dám tình nguyện hầu hạ vị bạo chúa kia, rồi can đảm kể chuyện mỗi đêm cho vua nghe, kéo dài câu chuyện tưởng chừng như bất tận để giữ lấy mạng sống cho các cô nàng khác. Những câu chuyện được kể chính là lời kêu gọi giải phóng phái đẹp, giải phóng con người, biểu hiện tư tưởng tiến bộ, tự do trong tình ái, không chịu gò bó trong khuôn khổ của xã hội đương thời.

Tác phẩm có ý tưởng và nội dung khá lạ và đặc sắc, với cách kể kiểu chuyện lồng vào chuyện nên nếu như dẫn dắt không khéo léo sẽ mang lại cảm giác bị rối và dài lê thê. Vậy mà tác giả đã biến đặc điểm này thành một ưu điểm xuất sắc và lại là điều hấp dẫn độc giả nhất, hơn hẳn với những bộ truyện có nội dung tương tự như vậy. Ý nghĩa từng câu chuyện cũng không quá cao siêu, xa vời mà nó rất đơn giãn, dễ hiểu và gần gũi. Có lẽ vì lí do này mà “Nghìn lẻ một đêm” được xếp vào thể loại truyện dành cho thiếu nhi, tuy nhiên vẫn rất thích hợp cho người lớn đọc.

Khi nhắc đến Những cuộc phiêu lưu của chàng thủy thủ Sindbad. Ali Baba và bốn mươi tên cướp, Aladdine và cây đèn thần,…chắc chắn các bạn đọc sẽ nghe rất quen thuộc. Đây chính là những truyện nổi tiếng nhất trong bộ truyện “Nghìn lẻ một đêm” và đã được dựng thành đủ các thể loại như phim hoạt hình, điện ảnh và cả phim truyền hình.

Tuy cuốn sách được xếp vào thể loại dành cho thiếu nhi nhưng nó vẫn có thể làm hài lòng tất cả người đọc từ trẻ em đến người lớn. “Nghìn lẻ một đêm” sẽ giúp phát triển trí tưởng tượng cho con trẻ và để làm những bài học răn đe với những mầm non xã hội.