Review sách Tâm lý học đám đông

Cuốn sách “Tâm lý học đám đông” được xem là một tác phẩm kinh điển của thế giới về ngành khoa học tâm lý. Và cho đến ngày nay, những nghiên cứu từ cách đây hơn 100 năm trong cuốn sách vẫn còn nhiều giá trị. Trong bài viết hôm nay, hãy cùng chúng tôi review sách “Tâm lý học đám đông” để khám phá những điều thú vị xung quanh cuốn sách này. 

Mua tại Tiki Mua tại Fahasa Mua tại Shopee

Tâm lý học đám đông – Cuốn sách làm nên tên tuổi tác giả

Đây là một trong những tác phẩm quan trọng nhất trong sự nghiệp khoa học đồ sộ trên nhiều lĩnh vực nghiên cứu của Gustave Le Bon – một nhà tâm lý xã hội, nhà nhân chủng học người Pháp nổi tiếng. Sách “Tâm lý học đám đông” không đơn giản hé mở những bí ẩn trong tâm hồn đám đông mà còn mở ra cho ta những lời giải thích về các hiện tượng lịch sử, kinh tế, văn hóa, xã hội đã và đang diễn ra. 

Tác giả sách “Tâm lý học đám đông”

Gustave Le Bon – là một tác giả có sự nghiệp đồ sộ, ông có bằng cử nhân y học nhưng không theo nghề y mà trung thành với sự nghiệp cầm bút. Trước khi tham gia quân đội, tác giả đã viết và xuất bản một số đầu sách về y học. Những chuyến đi đến các nước thuộc châu Âu, châu Á và Bắc Phi đã cho ông cơ hội quan sát và phân tích con người trong các nền văn minh. Năm 1890 đánh dấu bước chuyển trong sự nghiệp của Le Bon khi quyết định chuyển hướng sang lĩnh vực xã hội học và tâm lý học. Ngay sau đó, chính trên lĩnh vực này ông đã rất thành công và tên tuổi gắn liền với nhiều tác phẩm vượt thời gian.

Cuốn sách “Tâm lý học đám đông” được xuất bản năm 1859, đánh dấu sự chuyển biến mang tính khái quát rộng nhất và có ảnh hưởng to lớn đến đám đông trong môn nghiên cứu về tâm lý. 

Nội dung cuốn sách “Tâm lý học đám đông”

Quyển I: Tâm hồn đám đông

Quyển I đưa ra các đặc điểm mang tính tổng quát trong quy luật tâm lý, tình cảm, tư tưởng và đạo đức của những đám đông. Tính cách của đám đông bị dẫn dắt bởi nhiều yếu tố vô thức và chịu tác động của nhiều yếu tố khác. Nếu ta gán ghép cho đám đông những tính cách như con người, ta dễ dàng nhận ra đây là người bốc đồng, dễ thay đổi và rất dễ bị người khác kích động. Người này dễ bị gợi ý, nhẹ dạ cả tin, thích phóng đại và cực kỳ đơn giản trong tình cảm. 

Đã gọi là đám đông thì không suy luận và không bị ảnh hưởng bởi suy luận, tư tưởng của họ mang hình thức đơn giản và chịu biến đổi hoàn toàn. Niềm tin của đám đông được coi là tình cảm tôn giáo bởi họ có sự tôn thờ một người giả định cao siêu và thần bí. Họ có thể tuân theo mệnh lệnh của người mình tôn thờ một cách mù quáng. 

Quyển II: Các quan điểm và niềm tin của đám đông

Phần này của cuốn sách “Tâm lý học đám đông” thể hiện niềm tin và ý kiến của đám đông bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như: chủng tộc, truyền thống, thời gian, thiết chế chính trị xã hội, giáo dục và giáo dưỡng. Đặc biệt, chủng tộc có một sự ảnh hưởng mạnh mẽ lên tính cách riêng biệt của tâm hồn đám đông. Các yếu tố truyền thống có khả năng biểu thị tư tưởng, nhu cầu, tình cảm trong quá khứ và dẫn dắt con người. Giáo dưỡng và giáo dục là mảnh đất tạo nên những niềm tin, tư tưởng nảy mầm. 

Ngoài ra, tâm lý đám đông còn bị ảnh hưởng trực tiếp bởi hình ảnh, ngôn từ, ảo tưởng, kinh nghiệm và lý trí. Dựa vào thực tế, lý trí không có vai trò gì với đám đông, bởi đám đông được coi là không có khả năng suy luận, phê phán, bị dẫn dắt dễ dàng, chỉ cần sự kết hợp đúng đắn giữa ngôn từ và hình ảnh là có thể tạo nên sức ảnh hưởng lên đám đông, đồng thời chỉ cần ngôn từ đơn giản hình ảnh cần gây xúc động mạnh mẽ cho đám đông.

Quyển III: Phân loại và mô tả các đám đông

Sách “Tâm lý học đám đông” phân đám đông ra làm 2 loại: đám đông không thuần nhất và đám đông thuần nhất. 

Nói về đám đông thuần nhất sẽ có 3 dạng chính là hội đoàn, tầng lớp và giai cấp. Bên cạnh những điểm khác biệt thì họ sở hữu những điểm chung như niềm tin, môi trường sống hoặc nền tảng giáo dục. 

Về đám đông không thuần nhất: khi con người tạo thành một đám đông thì tâm lý tập thể của họ sẽ khác với tâm lý cá nhân, năng lực nhận thức của cá nhân không đóng vai trò gì trong trường hợp này vì chỉ tình cảm vô thức là có tác động.

Tác giả Le Bon còn liệt kê một số đám đông khác như bồi thẩm đoàn đại hình, các đám đông bị xem là tội phạm hay đám đông cử tri. 

Quyển IV: Tâm lý học đám đông và phân tích cái tôi của Freud

Đến quyển IV, tác giả đã phân tích và chỉ ra các yếu tố tâm lý đám đông dựa theo lý thuyết của ông, bao gồm những điểm mà ông đồng tình và những điểm còn chưa được đề cập đến. Bên cạnh đó, ông còn chỉ ra những điểm khác biệt trong nghiên cứu của mình với các nhà nghiên cứu xã hội học khác. 

Nhận định về cuốn sách Tâm lý học đám đông

Tác giả Gustave Le Bon được ca ngợi là một con người sở hữu đầu óc tư duy đi trước thời đại, vì những yếu tố ông đặt ra trong đám đông xuất hiện trong những đám đông của thời đại internet. Cuốn sách “Tâm lý học đám đông” giúp chúng ta giải thích được nguyên nhân trực tiếp và gián tiếp ảnh hưởng đến đám đông, cách mà các nhà lãnh đạo nổi tiếng trong quá khứ sử dụng ngôn từ của mình để tạo nên ảnh hưởng rộng khắp. Chúng ta sẽ lý giải được vì sao Hitler có thể biến hàng vạn người Đức trở thành kẻ sát nhân tàn bạo? Lý giải tại sao hàng ngàn anh hùng Việt Nam có thể dũng cảm hy sinh vì đất nước – tất cả có thể giải thích được thông qua “Tâm lý học đám đông”. 

Cuốn sách “Tâm lý học đám đông” được trình bày rất ngắn gọn và súc tích, mặc dù cuốn sách vẫn còn tồn tại những tư tưởng phân biệt chủng tộc hay bất bình đẳng giới, tuy nhiên đây vẫn là những tập hợp các nghiên cứu có giá trị về tâm lý học đám đông và khiến người đọc có nhiều suy ngẫm và có giá trị vượt thời gian.

Tổng kết

Bên trên là những ý kiến review sách “Tâm lý học đám đông”, đi khái quát nội dung qua từng phần của cuốn sách. Thật sự đây là cuốn sách hay về tâm lý bạn nên đọc, sách giúp bạn tìm hiểu về hiện tượng tâm lý đám đông một cách có hệ thống, sâu rộng và dĩ nhiên rất phù hợp với thực tiễn, dễ dàng áp dụng kiến thức lý thuyết vào thực tế. Trong thời đại công nghệ, internet phát triển như vũ bão, con người cần xây dựng khả năng tư duy độc lập, hiểu rõ về tâm lý học đám đông để không bị cuốn theo những tư tưởng sai lệch gây ảnh hưởng xấu đến cá nhân và những người xung quanh.